ΜΙΛΑΤΟΣ -ΒΟΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗ
Ένα μικρό χωριό κτισμένο στα ερείπια της αρχαίας
Μιλήτου στη βόρεια Κρήτη στο Νομό Λασιθίου. Απέχει 40 χλμ. Από
το αεροδρόμιο Ν.Καζαντζάκης του Ηρακλείου και
8 χλμ. Από την πόλη των Μαλίων και το αρχαίο ανάκτορο των Μαλίων.
Με παραδοσιακά
πετρόχτιστα
σπίτια και μικρά
δρομάκια γεμάτα ανθισμένες γλάστρες διατηρεί την ατμόσφαιρα περασμένων
εποχών.
Ένα ήσυχο χωριό που διατηρεί αναλλοίωτη την
προελληνική του ονομασία. Ανάμεσα στη Μίλατο και στην παραλία
Μιλάτου υπάρχουν
τα ερείπια του ομώνυμου αρχαίου
οικισμού της υστερομινωικής εποχής ( δηλαδή του 1100 π.Χ.).Το 1914, ο Έλληνας
αρχαιολόγος Στέφανος Ξανθουδίδης βρήκε θαλαμοειδείς λαξευτούς τάφους εκείνης
της εποχής ( τα ευρήματα εκτίθενται σήμερα στο αρχαιολογικό μουσείο του Αγίου
Νικολάου).Η πόλη αυτή φαίνεται πως είχε μεγάλη ιστορία(οι μύθοι τη συνδέουν
με το Σαρπηδόνα και την ίδρυση της Μιλήτου στην ιωνική ακτή),
αλλά η μόνη ιστορική
πληροφορία που έχουμε γι’αυτήν είναι η αναφορά του Στράβωνα ότι καταστράφηκε
από τη γειτονική Λύττο(ή Λύκτο) κατά τον 3ο π.Χ.αιώνα.
Από τη Μίλατο (πάνω χωριό)
ακολουθήστε τις πινακίδες για να φτάσετε στο σπουδαίο σπήλαιο
της Μιλάτου .Μετά το σπήλαιο της Μιλάτου ο δρόμος αρχίζει να
μπαίνει
στην ερημιά του βορινού Μιραμπέλλου ξεκινώντας από το χωριό Κουνάλι
Στην παραλία κλασσικές ψαροταβέρνες είναι διάσπαρτες πάνω στο κύμα. Σε αυτές
μπορεί κανείς να βρει εκτός από πραγματικά φρέσκο ψάρι και θαλασσινά , παραδοσιακά
ελληνικά φαγητά , μουσακά , στιφάδο , γεμιστά , σουβλάκι κλπ αλλά και ευρωπαϊκά
πιάτα , σνίτσελ , μπριζόλες. Τα σχετικά ολιγάριθμα τουριστικά καταλύματα
αφήνουν αναλλοίωτο τον παραδοσιακό χαρακτήρα του χωριού. Στην παραλία υπάρχουν
δύο
μίνι μάρκετ και ένα κατάστημα ενοικιάσεως αυτοκινήτων. Τράπεζα και φαρμακείο
υπάρχουν
σε απόσταση μόλις 5 χμ από τη Μίλατο. Ακριβώς πάνω στην παραλία υπάρχει επίσης
ένα ιντερνετ – καφέ – μπαρ. Το χωριό διαθέτει τρεις παραλίες , η μία από
τις οποίες έχει άμμο . Δυο ακόμη αμμώδεις παραλίες είναι σε απόσταση μικρότερη
των 5 χμ από τη Μίλατο.
ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΗΣ ΜΙΛΑΤΟΥ
Κάθε χρόνο, την Κυριακή του Θωμά , οι Λασιθιώτες ανηφορίζουν
3 χμ έξω από το χωριό Μίλατος , στην πλαγιά μιας απότομης χαράδρας,
στο σπήλαιο της Μιλάτου , ένα από τα ομορφότερα και μαρτυρικότερα
της Κρήτης , για να τιμήσουν τα αθώα θύματα μιας τρομερής σφαγής..
Τότε μόνο λειτουργούν και το εκκλησάκι του Αγίου Θωμά , μέσα
στο σπήλαιο.
Το Φεβρουάριο του 1823 , περίπου 2.000 γυναικόπαιδα (κάποιοι υποστηρίζουν ότι
ήταν 3.500) από τη Νεάπολη , τη Βουλισμένη , τη Λατσίδα και τη Μίλατο, μαζί
με 150 οπλοφόρους , κλείνονται στο σπήλαιο για να σωθούν από το μαχαίρι του
Χασάν Αγά , ο οποίος λεηλατούσε ανελέητα το Λασίθι. Ο προδότης στην ιστορία
λεγόταν Τερζαλής , ήταν Τούρκος , αλλά καταγόταν από τη γενιά των εξωμοτών
Βενετών Δραγανίγων. Αυτός ειδοποίησε το Χασάν για τους κρυμμένους χριστιανούς
στο σπήλαιο. Ο Μωχάμετ Αλή Χουσείν , γαμπρός του Χασάν , που πήγε μαζί με 5.000
Τούρκους στρατιώτες για να τους πιάσει ζωντανούς, τα βρήκε σκούρα από την αντίσταση
των πολιορκούμενων.
Στο σπήλαιο όμως η κατάσταση ζόρισε πολύ. Πείνα
,δίψα , άταφα πτώματα δίπλα σε νεογέννητα βρέφη, δημιουργούσαν
εικόνες απερίγραπτης
φρίκης. Οι Μιραμπελλιώτες
που ήρθαν για βοήθεια δεν ήταν τίποτα μπροστά στους 16.000 άντρες που έφερε
τελικά ο Χασάν Αγάς. Μετά από δεκαπέντε μέρες οι πολιορκημένοι του σπηλαίου
παραδόθηκαν , ελπίζοντας πως οι Τούρκοι θα κρατούσαν την υπόσχεση που τους
έδωσαν ότι θα τους αφήσουν να φύγουν. Μάταια όμως. Οι βάρβαροι που ξεκίνησαν
από τα βάθη της Μογγολίας και μια κακή μοίρα τους έφερε στην ηλιόλουστη Μεσόγειο
με τους πολιτισμένους λαούς της , ξεχύθηκαν σε μια άνευ προηγουμένου σφαγή
, με σκηνές απίστευτης βαρβαρότητας. Στην ψυχή αυτών των θηρίων δεν υπήρξε
οίκτος ούτε για τα νεογέννητα βρέφη…
Ο Χασάν Αγάς όμως δεν πρόλαβε να χαρεί πολύ τη ΄΄σφαγή των αμνών’’ της Μιλάτου.
Βγαίνοντας για βόλτα ένα ανοιξιάτικο απόγευμα στην πεδιάδα του Καστελίου,
το άλογο του αφήνιασε ξαφνικά, ο τούρκος αγάς έσκασε στο χώμα και έφυγε αμέσως
για τις αγκαλιές του Προφήτη του. Ποιος είπε ότι δεν υπάρχει θεία δίκη;
Πηγή: εκδόσεις ROAD -ΑΝΕΞΕΡΕΥΝΗΤΗ ΚΡΗΤΗ